Bladeren, takjes, dennennaalden, houtsnippers, stro. Al dit soort tuinafval kun je goed gebruiken als mulch. Mulchen betekent dat je de bodem in jouw moestuin bedekt met organisch materiaal. De is goed voor het bodemleven en het tegengaan van onkruid.
Wat is mulch?
Mulch is de laag die in de vrije natuur vanzelf ontstaat, maar in onze moestuinen vaak ontbreekt. Mensen hebben vaak de neiging om hun tuin net zo grondig op te ruimen als het huis. Elk blaadje en takje dat niet op de goede plek ligt, wordt weggehaald. Vaak belandt het in de GFT-bak of op straat. Je kunt dit afval ook op een composthoop gooien waar het door het bodemleven wordt afgebroken tot compost. Compost bestaat uit de uitwerpselen van de beestjes die de plantenresten op de composthoop eten. Deze compost wordt dan weer over de tuin verspreid en voedt zo je planten. Het is een prachtig proces.
Je kunt al die bladeren en plantenresten niet alleen op de composthoop gooien, maar je kunt het ook direct tussen jouw planten leggen en het daar ter plekke laten composteren. Op deze manier hou je de bodem bedekt, net als in de natuur. Dit heet mulchen. Eigenlijk kun je alle plantenresten gebruiken om mee te mulchen. Houtsnippers, stro, hooi, gemaaid gras, bladeren, oogstresten. Je kunt zelfs speciaal planten in je tuin laten groeien om als mulch te gebruiken. Je knipt een paar keer per jaar de stengels en bladeren eraf en legt die tussen je plantjes in de moestuin.
Zes voordelen van mulch
Mulchen heeft heel veel voordelen. Je hoeft niet alleen minder vaak water te geven en onkruid te wieden, maar het verbetert ook de bodemstructuur. Wil je in jouw ecologische moestuin een gezonde bodem? Dan is mulchen een echte aanrader.
Minder vaak water geven
Door een laag mulch aan te brengen op de bodem, verdampt water minder snel. Dit betekent dat je je planten minder vaak water hoeft te geven. Mulch absorbeert ook nog eens een hoop water, waardoor je tuin niet snel meer in een modderbad verandert. Dat water wordt in droge periodes weer afgegeven. De grond zal hierdoor niet na één dag felle zon al kurkdroog zijn en je planten zullen minder snel verleppen. Het werkt dus als een soort buffer.
Minder onkruid te wieden
Een dikke laag mulch zorgt ervoor dat onkruid minder goed de kans krijgt om te groeien. Onkruidzaden die onder de mulchlaag zitten, krijgen te weinig warmte van de zon om te kiemen. Zaden die op de mulchlaag liggen, hebben geen grond om in te wortelen en te weinig water om te kiemen. De enkele zaden die toch weten uit te groeien tot heus onkruid, trek je heel gemakkelijk uit de losse mulchlaag.
Minder bemesten
Planten hebben, net als mensen, voeding nodig. Deze voeding halen planten uit de grond. Bij kale grond is de voeding op een gegeven moment op. Daarom moet je normaal gesproken de grond weer voeden door er mest of compost doorheen te mengen. In de natuur hoeft dit niet omdat er vanzelf al een laag mulch overheen ligt. In een moestuin met mulch hoef je dus ook niet tot nauwelijks te bemesten. De dikke laag organisch materiaal composteert namelijk langzaam en geeft zo het hele jaar door voedingsstoffen af aan de bodem. Hoe meer verschillende materialen je gebruikt als mulch, hoe meer verschillende voedingsstoffen je planten te eten krijgen. Daar worden je planten blij van en jij ook!
Verbeterde bodemstructuur
Mulch is een feestmaal voor de beestjes die onder de grond leven. Zij breken de mulch af en werken het dode organische materiaal de grond in, waardoor de bodemstructuur enorm verbetert. De bodem bestaat uit mineralen (zand, klei of leem) en organisch materiaal. Het organische materiaal plakt de mineralen aan elkaar en vormt een soort klontjes met kleine luchtbelletjes ertussen. Door die kleine luchtbelletjes wordt de bodem goed geventileerd en kan een overschot aan water snel worden geabsorbeerd en afgevoerd. Als er te weinig organisch materiaal in de grond zit, kunnen de mineralen te dicht op elkaar komen te liggen. Daardoor ontstaat een bijna ondoordringbare laag, waar planten maar moeilijk in kunnen wortelen. Dus hoe meer organisch materiaal er in de grond zit, hoe beter de bodemstructuur, hoe beter je planten kunnen wortelen. En hoe beter je planten kunnen wortelen, hoe meer voedingsstoffen ze kunnen opnemen, hoe beter ze zullen groeien. Mulchen is de makkelijkste manier om organisch materiaal aan de bodem toe te voegen.
Voorkomt erosie
Mulch beschermt de grond eronder ook nog eens tegen weer en wind. Bij een flinke hoosbui spoelt een hoop grond mee naar lager gelegen gebied, ook als er bijna geen hellingen zijn. Bij droogte neemt elke windvlaag juist weer grond mee. Door de bodem goed te bedekken kan er tijdens regenbuien en windvlagen minder grond meegenomen worden.
Verlengt het groeiseizoen
Een dikke mulchlaag werkt isolerend. Het houdt de grond in het najaar langer warm en dat zorgt ervoor dat je planten langer doorgroeien. In het voorjaar werkt het andersom. Dan warmt de grond onder de mulchlaag minder snel op dan kale grond, omdat het zonlicht weerkaatst wordt in plaats van door de aarde geabsorbeerd. Om die reden halen sommige mensen de mulchlaag aan het eind van de winter tijdelijk weg, tot de grond genoeg is opgewarmd.
Dit artikel is afkomstig van www.eco-leven.nl.
Super Artikel! Ik mulch ook, en merk dat sinds ik dit doe, het bodemleven prachtig herstelt en de tuin veel minder bewerkelijk is. Eigenlijk heel onlogisch om niet te mulchen als je er even over nadenkt:)
Ik ben net begonnen met het aanleggen van een border. Ik ben op zoek naar manieren om de bodem niet zo snel uit te laten drogen maar wil ook graag dat de planten zich gaan vermeerderen/uitbreiden om een volle border te krijgen. Als mulch onkruidremmend werkt remt dat dan ook niet de vermeerdering van planten die ik juist wel in de border wil?
Nog even een aanvulling. Helemaal bij het gebruik van cacaodoppen of boomschors bijvoorbeeld ben ik bang dat mijn planten zich niet snel zullen uitzaaien/vermeerderen. Klopt dat?
Vriendelijke groet Maya
Leuk dat je lekker in de tuin bezig bent! Via de wortels kan het dan nog steeds vermeerderen, maar via zaad inderdaad niet. Het hangt dus dan af van de plant.
Okay, bedankt voor je reactie!
De productie van kunstmest kost veel energie en veroorzaakt de uitstoot van het sterke broeikasgas lachgas. Bovendien komen hierbij schadelijke stoffen vrij zoals cadmium, arseen en radioactief radium. Wat meetelt voor de milieubelasting is ook dat een van de grondstoffen van kunstmest, fosfaaterts, schaars is. Gebruik dus liever organische mest om je bodem te verbeteren.
In het stukje staat genoemd dat je ook planten speciaal zou kunnen neerzetten om te mulchen.
Welke planten zijn daarvoor het meest geschikt? Smeerwortel heb ik al staan om die reden, maar welke nog meer?
Wat een leuke vraag! Misschien kan ik daar in de toekomst ook een artikel over schrijven. Voor nu even een kort antwoord:
In principe kun je daarvoor alle snelgroeiende planten die veel bladeren maken gebruiken. Je kunt ze dan meerdere keren per jaar terugsnoeien en het blad als mulch gebruiken. Planten waarvan de wortels erg diep komen, halen voedingsstoffen uit diepere lagen omhoog, waar andere planten moeilijker bij kunnen met hun wortels. Door deze diepwortelende planten daarna te gebruiken als mulch komen deze voedingsstoffen ook voor andere planten beschikbaar. Smeerwortel is hier inderdaad een voorbeeld van, maar in principe kan dat dus ook met andere planten met lange wortels en grote bladeren. Let wel op dat het geen plant is die zich al te makkelijk uitzaait, anders staat je tuin er binnen de kortste keren mee vol.
Dit artikel vind ik zelf ook erg informatief hierover: https://irisgardenecologyblog.com/2016/10/03/mulchplanten-mijn-favoriete-groepen-en-soorten/
En ken je Plants for a Future al? Op hun website kun je planten zoeken op eigenschappen, waaronder geschiktheid als mulchplant: https://pfaf.org/
De productie van kunstmest kost veel energie en veroorzaakt de uitstoot van het sterke broeikasgas lachgas. Bovendien komen hierbij schadelijke stoffen vrij zoals cadmium, arseen en radioactief radium. Wat meetelt voor de milieubelasting is ook dat een van de grondstoffen van kunstmest, fosfaaterts, schaars is. Gebruik dus liever organische mest om je bodem te verbeteren.
We hebben pas een oude woonboerderij gekocht met een grote tuin eromheen. Heb al die tijd het gemaaide gras en bladeren op een compost hoop gegooid en ben nu bezig die hele berg over de perken te verdelen. Dus als ik het goed begrijp heb je die compost hoop helemaal niet nodig en kun je elke keer het vers gemaaide gras meteen over de perken uitstrooien?
Bedankt voor je reactie.
Gr Maurice
Het gemaaide gras kan inderdaad direct over de perken uitgestrooid worden! Feitelijk composteert het organisch materiaal op de plaats waar je het laat liggen.
Zo helpen bladeren, takken en dennennaalden ook aan een gezonde bodem voor je ecotuintje.
Veel plezier op jullie woonboerderij!