Er is niets beters dan het geluid van tjirpende en zingende vogels op de achtergrond als je in de tuin bezig bent. Helaas gaat het niet met elke vogel goed in Nederland. Door een vogelhuisje op te hangen in je tuin kun je ze een handje helpen.
Hoe kies je het juiste vogelhuisje?
Er zijn veel verschillende soorten vogels met allemaal weer een andere ‘woonwens’. Dat maakt het lastig om het perfecte vogelhuisje uit te kiezen. Bedenk je vooraf dus eens goed welke soort vogels er in jouw buurt leven en in wat voor omgeving jouw tuin of balkon ligt. Woon je in een bosrijk gebied, dan zullen er veel vogelsoorten leven die hun nest maken in boomholtes, de zogenaamde holenbroeders. Denk dan aan mezen, boomklevers, boomkruipers, spechten, winterkoninkjes en bosuilen. Ook in de stad leven holenbroeders, zoals huismussen en gierzwaluwen. In een natuurlijke omgeving maken ze gebruik van gaten en spleten in rotsen. In de stad nestelen ze vaak in kieren en gaten in daken en muren. Voor dit soort vogels kun je diverse vogelhuisjes kopen en voor mussen kun je zelfs een mussenvilla kopen.
In veel (grotere) tuinen leven naast holenbroeders ook veel vogels die hun nest maken in dichte struiken, zoals roodborst, winterkoning, roodstaart en kwikstaart. Voor dit soort vogels is een nestbuidel van kokos of een houten nestkastje ideaal. In tuinen met weinig dichte struiken, kun je ze een handje helpen door een halfopen nestkastje op te hangen. Ze zullen er dankbaar gebruik van maken. Op het platteland trekt het open landschap weer totaal andere vogels, zoals zwaluwen, spreeuwen, mussen, kerkuilen en torenvalken. Bekijk hier al onze nestkastjes.
Waar kun je het vogelhuisje het beste ophangen?
Als je eenmaal een vogelhuisje hebt gekozen, wil je natuurlijk weten waar je deze het beste kunt ophangen. Net als bij onze huizen is de locatie van het nestkastje bijna nog belangrijker dan de kwaliteit van het huisje zelf. Zorg dat het vogelhuisje op een rustige plek komt te hangen, dus niet vlak naast de voordeur, een drukke weg of een speeltuin. Dan zullen de vogels zich niet op hun gemak voelen en zullen ze een veiliger plekje zoeken. Hang het nestkastje stevig op, zodat het niet kan vallen of slingeren.
Hang het kastje op een beschut plekje, uit de wind en uit de zon. Aangezien de zon in het zuiden staat en de wind in Nederland meestal uit het zuidwesten komt, is een plekje op het noorden of noordoosten meestal het best beschut. De vogeltjes moeten uiteraard vliegend bij het huisje kunnen komen, dus zorg ervoor dat er geen takken of andere dingen direct voor de opening hangen. Een beetje begroeiing in de buurt van het vogelhuisje is wel gewenst. Als jonge vogeltjes uitvliegen, leren ze namelijk eerst vliegen van tak tot tak, voordat ze grotere stukken kunnen vliegen.
Meestal wonen vogels van dezelfde soort het liefst minstens tien meter bij elkaar vandaan, dus hang twee kastjes voor dezelfde vogelsoort niet dichter bij elkaar. Nestkastjes voor verschillende vogels kun je wel dichter bij elkaar hangen. Hou daar een onderlinge afstand van zo’n drie meter aan. Sommige vogelsoorten, de zogenaamde koloniebroeders, wonen juist wel graag dicht bij elkaar in de buurt. Dit zijn bijvoorbeeld mussen, spreeuwen en zwaluwen. Vogelhuisjes voor deze soorten kun je dus gerust naast elkaar hangen.
Mezen, ringmussen en de gekraagde roodstaart vinden het fijn als het nestkastje tussen de twee en drie meter hoog hangt. Voor grauwe en bonte vliegenvangers is hoger ook prima. Dat geldt ook voor huismussen, spreeuwen, zwaluwen en zwarte roodstaarten. Zij willen het liefst een huisje tegen de gevel van een gebouw. Roodborstjes en winterkoninkjes zitten juist graag iets lager, rond de anderhalve meter en het liefst tussen dichte begroeiing. Boomkruipers nestelen dan weer het liefst tussen de anderhalf en drie meter hoog en pal tegen een boom. Steenuilen zitten graag op een hoogte van anderhalf tot tien meter en torenvalken op minimaal vier meter met vrij uitzicht.
Moet een vogelhuisje schoongemaakt worden?
Vogels willen graag een schoon plekje om hun nest te bouwen. Zo is de kans kleiner dat er parasieten en ander ongedierte in het nest komt. Als het vorige nestje schoon is achtergelaten, willen ze er nog wel eens een nieuw nest bovenop bouwen, maar als het erg vies is, zoeken ze een ander plekje. Het beste is om het vogelhuisje elk jaar aan het begin van de herfst schoon te maken, nadat je hebt gekeken of je vogelhuisje echt geen bewoners meer heeft. Maak het kastje eerst helemaal leeg en gebruik dan heet water en een harde borstel om het huisje goed schoon te maken. Gebruik zeker geen schoonmaakmiddel, daar blijft altijd wat van achter in het nestkastje en dat is zeer ongezond voor de jonge vogeltjes.
Wat is de beste tijd om een vogelhuisje op te hangen?
De beste tijd om een vogelhuisje (weer) op te hangen is in het najaar. Zo kunnen de vogels het kastje alvast gebruiken om in te schuilen bij regen en wind. De kans is dan groot dat ze het in het voorjaar ook gebruiken om hun nest in te bouwen. Laat je overigens niet tegenhouden om in de winter een kastje op te hangen. Je weet maar nooit of er toch vogels gebruik van zullen maken. Zeker als je de vogels in de winter bijvoert, is de kans groot dat ze je vogelhuisje toch nog zullen ontdekken.
Hoe kan je een vogelhuisje beschermen tegen roofdieren?
Het is natuurlijk erg naar als de vogeltjes die in je vogelhuisje wonen ten prooi vallen aan roofdieren, zoals katten, marters en eekhoorns. Als je het huisje in een boom hangt kun je gaas of een speciale kraag om de boom heen doen, zodat er geen katten in kunnen klimmen. Let bij het ophangen van het huisje op dat je het niet vlak bij een zijtak hangt want dat kunnen roofdieren gebruiken om op de loer te liggen tot er een vogeltje zijn kopje naar buiten steekt.
Er zijn ook speciale beschermkorfjes, die je voor de ingang van het vogelhuisje kunt monteren. De vogeltjes zijn zelf klein genoeg om door de mazen in het korfje heen te komen, maar roofdieren passen er niet doorheen en kunnen dus niet in het kastje komen. Spechten zijn dan wel geen roofdieren, maar maken vaak het gat in een kastje groter om er zelf gebruik van te kunnen maken. Om dit te voorkomen kun je een metalen beschermplaatje op het kastje monteren. Knappe specht die daar doorheen komt.
Mag je tijdens het broedseizoen in een vogelhuisje kijken?
Het is natuurlijk heel verleidelijk om regelmatig even in het nestkastje te kijken of de eitjes al uitgekomen zijn en hoe het met de kuikens gaat. Doe dat echter niet vaker dan eens per week en alleen als er geen ouderdieren in de buurt zijn. Als de kuikens zestien dagen of ouder zijn kun je beter ook niet meer kijken, want dan kunnen ze het nest uitvliegen van schrik. Er zijn speciale vogelhuisjes te koop waar je door middel van een spiegel, raampje of camera in het nest kunt kijken. Hierin kan je vaker naar het nestje kijken, omdat de vogels er zelf geen last van hebben.
Gebruik boomvriendelijke spijkers bij het ophangen
Als je het vogelhuisje in een boom wilt ophangen, gebruik daar dan speciale boomvriendelijke spijkers voor. Deze spijkers zijn gemaakt van aluminium en roesten dus niet. Als normale spijkers gaan roesten, maken ze het gat in de boom groter. Daar kan water in blijven staan, waardoor het hout daar gaat rotten en de boom ziek wordt. Uiteindelijk kan dat zelfs tot de dood van de boom leiden. Mocht de boom ooit geveld worden is aluminium bovendien zo zacht dat het (ketting)zaagblad er niet door beschadigd raakt.
Onze vogelhuisjes en toebehoren
Hieronder vind je een greep uit ons assortiment aan vogelhuisjes en toebehoren. Zoek je iets voor een andere vogelsoort of zijn deze huisjes toch niet helemaal jouw smaak? Hier vind je nog veel meer.
Een deel van de informatie op deze pagina komt van de Vogelbescherming.
